Reon: Δεκεμβρίου 2012

Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2012

Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2012

Ευρυδικη- θέατρο Πορεία

Ευρυδίκη της Sarah Ruhl

(θέατρο Πορεία, χειμώνας 2012)

Συντελεστές:

Μετάφραση- σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου

Σκηνικά-Κουστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου

Μουσική: Κατερίνα Πολέμη

Επιμέλεια κίνησης: Ζωή Χατζηαντωνίου

Στίχοι πρωτότυπων τραγουδιών: Στρατής Πασχάλης

Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Video: Γιώργος Κουρμούζας

Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Κουτσοκώστα

Βοηθός σκηνογράφου: Τίνα Τζόκα

Διανομή:

Ευρυδίκη: Κόρα Καρβούνη

Ο Πατέρας της: Γιάννης Νταλιάνης

Ορφέας: Λαέρτης Μαλκότσης

Ένας Απαίσιος Ενδιαφέρων Άντρας/Ο Άρχοντας του Κάτω Κόσμου: Κώστας Γάκης

Ένας Χορός από Πέτρες:

Μεγάλη Πέτρα: Νεφέλη Μαρκάκη

Μικρή Πέτρα: Ελένη Μπούκλη

Βροντώδης Πέτρα: Σωκράτης Πατσίκας

Έψαχνα πάντα μυστικιστικά περάσματα…

Σε κάθε παράσταση, κρυφοκοιτούσα πιο κάτω από τους ηθοποιούς, το έργο, την εικόνα, μήπως και βρω μια πόρτα παλιά, να με οδηγήσει σε καινούρια μονοπάτια μυαλού…

Κάποιες φορές κάτι αχνοφαινόταν, άλλοτε όχι.

Κάπως έτσι ξεκίνησα να δω την Ευρυδίκη… Ο μύθος, η κατάκτηση του Άδη, η επιλογή ζωής ή θανάτου… Μου ήταν ενδιαφέρον να δω πως θα δείξουν το θάνατο, πώς θα με πείσουν ότι εκεί είναι ο κάτω κόσμος. Ήμουν περίεργη να δω τον Ορφέα σε ένα σύγχρονο έργο, και ποιο τελικά θα είναι το νόημά του. Πίστευα πως θα έβλεπα μια σκληρή παράσταση, αφαιρετική, λιτή και τελικά δίχως νίκη του ανθρώπου. Γι άλλη μια φορά, σε σύγχρονο έργο θα παρακολουθούσα τη ματαιότητα της ύπαρξης. Έτσι νόμιζα…

Είδα την παράσταση τέσσερις φορές, τη λάτρεψα. Ο άνθρωπος σε αυτό το έργο, δεν παλεύει για να νικήσει. Ο άνθρωπος είναι ήδη νικητής, επειδή έζησε.

Μπήκαμε στην αίθουσα, οι ηθοποιοί ήταν ήδη στη σκηνή… Το έργο , μια σύγχρονη ματιά στο μύθο, ή μάλλον καλύτερα στην απομυθοποίηση, στον αποσυμβολισμό…

Ο Ορφέας και η Ευρυδίκη στην παραλία. Με ήχους , κινήσεις και βλέμματα από την αρχή νιώθουμε τον έρωτά τους… Από την αρχή βλέπουμε το χάσμα ανάμεσά τους. Ο καλλιτέχνης που όλα τα βλέπει μέσα από τη μουσική, αέρινος, και η γυναίκα που συντηρεί τον κόσμο τούτο, γήινη. Ανάμεσά τους το νερό, το στοιχείο που τους δένει.

Υπάρχει στ αλήθεια νερό στη σκηνή. Μια μακρόστενη κατασκευή, αρκετά βαθιά, γεμάτη νερό, κατά πλάτος της σκηνής , τη χωρίζει στα δύο.

Στην αρχή είναι η θάλασσα, κι ύστερα γίνεται ποτάμι… Ο ποταμός της λήθης, ο ποταμός του φευγιού…

Γύρω από αυτήν κατασκευή, γύρω από το τόσο νερό, (και πολλές φορές μέσα του ) παίζουν, κυνηγιούνται, φοβούνται κι αποφασίζουν οι ήρωες… Η εναλλαγή των χρωμάτων (με τη βοήθεια από τα φώτα),τ ο καθρέφτισμα, η αντανάκλαση, ζωντανεύει το σημείο αυτό της σκηνής, το κάνει να μοιάζει σαν έναν ακόμα ρόλο που παίζεται από το ίδιο το στοιχείο.

Σκηνικά πολλά δεν έχει η παράσταση. Οι δύο κολώνες χρησιμοποιούνται ως σκάλες, και πάνω στηρίζεται μία δεύτερη σκηνή, το διαμέρισμα του άγνωστου επικίνδυνου άντρα από κει που η Ευρυδίκη πέφτει και νεκρή πια την ξαναβλέπουμε στον Άδη.

Μα η εναλλαγή επιπέδων (στη σκηνή, στο νερό, στην επάνω σκηνή κι αργότερα σε ένα ακόμα επίπεδο) δίνει μια αίσθηση πληθωρικότητας στην εικόνα.

Σε συνδυασμό με τους έντονους φωτισμούς (από το θερμό κόκκινο στο ψυχρό λευκό και σε ενδιάμεσους τόνους) νιώθουμε τη σκηνή γεμάτη και ότι συνεχώς αλλάζει.

Σε αυτό βοηθούν επίσης τα σκηνικά αντικείμενα.

Οι ξαπλώστρες της παραλίας που μεταφέρονται, τα χαρτιά – γράμματα από: το νεκρό πατέρα της Ευρυδίκης ,προς τη ζωντανή κόρη του, τον ζωντανό Ορφέα προς τη νεκρή αγαπημένη, την αποφασισμένη νεκρή προς το ζωντανό πρώην σύζυγό της… Τα γράμματα αυτά, σύνδεσμοι δυνατοί, συμβολισμοί ξεκάθαροι, μένουν πάνω στη σκηνή, συνδέουν σε όλη τη διάρκεια της παράστασης τους δύο κόσμους. Μας συνδέουν ζωντανούς και νεκρούς σε μια ατέρμονη επικοινωνία, μια αναζήτηση ουσίας, λόγων, συναισθημάτων. Οι δεσμοί δεν κόβονται με το θάνατο. Οι δεσμοί κόβονται με τη λήθη.

Κι ακόμα μένουν στη σκηνή, τούλια κομμάτια από το νυφικό , πούπουλα που πέφτουν –σα βροχή- σε μια μαγική στιγμή αγάπης του ζευγαριού, η σακούλα, που καλύπτει το πρόσωπο του νεκρού πατέρα μέχρι να αποκαλυφθεί στην κόρη του . Κι όλα αυτά γεμίζουν σιγά σιγά, βαθιά την ψυχή μας, με ζέστη, αναμνήσεις από τους δικούς μας νεκρούς, αισθήματα από τις δικές μας αγάπες.

Μοναδικά όμορφο, αγαπημένο αντικείμενο, η βαλίτσα…

Φτάνοντας η Ευρυδίκη στον Άδη, ανοίγουν δυο πόρτες συρόμενες στον πίσω τοίχο της σκηνής (μέχρι εκείνη τη στιγμή νόμιζα πως ήταν ενιαίος τοίχος) , κι εμφανίζεται ένα ασανσέρ (λίγο πιο ψηλά από την υπόλοιπη σκηνή – το επιπλέον επίπεδο που προανέφερα).

Και τότε μια ακόμα υπέροχη εικόνα… Ανοίγει το ασανσέρ, και μέσα η Ευρυδίκη, κρατώντας μια βαλίτσα και μια ομπρέλα ανοιχτή , καθώς μέσα στο ασανσέρ βρέχει… Κι έρχεται προς τα εμάς, πηδώντας το ποτάμι που διασχίζει τη σκηνή… Μ ε την ομπρέλα και τη βαλίτσα.

Τη βαλίτσα που ανοίγει κι έχει γύρω γύρω φωτάκια μικρά, πορτοκαλί, ζεστά, μια αίσθηση ανάμνησης , και μια κούκλα που μοιάζει με τη νεκρή νύφη Ευρυδίκη. Μια βαλίτσα άδεια και μια βαλίτσα γεμάτη από μια ζωή, από αναμνήσεις, από εμπειρίες, εικόνες και σκέψεις…

Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς… Δεν θα μπορούσε ο νεκρός να μην πάρει μαζί του ό,τι έζησε… Ή θα μπορούσε; Να πάρει ακριβώς αυτό: Στην ουσία, τίποτα! Παρά μονάχα τον εαυτό του – νεκρό…

Στη παράσταση, μέρος του σκηνικού, μέρος του έργου, είναι η ζωντανή μουσική. Το πιάνο, οι κιθάρες, ένα μεγάλο έγχορδο όργανο (που θ α μάθω πως το λένε… θα ρωτήσω σήμερα που θα ξαναπάω) τοποθετημένα στο χώρο , έτσι κι αλλιώς, μιλάμε για τον Ορφέα, που το όνομά του έμεινε στους αιώνες θυμίζοντας πάντα μουσική.

Και μαζί οι μουσικοί, που είναι και ηθοποιοί: Οι πέτρες του Άδη, Ο επικίνδυνος άγνωστος άντρας. Με τις υπέροχες φωνές, τους ήχους (πόσους ήχους τελικά έχουμε μέσα μας, πόσους τόνους μπορεί να παράγει ένα ανθρώπινο όν…)γεμίζουν, εξελίσσουν, «ντύνουν»

τις πράξεις και τις εικόνες.

Πλεγμένα μαζί με όλα τα σκηνικά, πλεγμένα σαν κισσός που ανεβαίνει στο δέντρο της παράστασης, τα κουστούμια. Οι Πέτρες, σαν αρχαίος χορός που παρουσιάζεται στο μεσαίωνα , αποτρέπουνε αλλά και γεύονται όμορφα το θάνατο. Μαύρα ,μπαρόκ, μεγάλα, εντυπωσιακά και ταυτόχρονα κομψά, υπέροχα, σχέδια υψηλής ραπτικής … Ρούχα και περούκες, μακιγιάζ, ονειρικά και εφιαλτικά μαζί.

Όλοι οι ρόλοι , ντυμένοι με στυλ… λίγο άλλης εποχής - τότε που το κουστούμι άξιζε. Ύφασμα ακριβό και σχέδιο λεπτομερές που αναδεικνύει το σώμα σε μεγαλόπρεπο ναό της ψυχής.

Ναι, είναι μια παράσταση που το κάθε κομμάτι συμπληρώνει το επόμενο. Ένας κύκλος… τίποτα μόνο του δεν είναι αρκετό, όμως όλα μαζί είναι το Όλον. Το σύνολο.

Κι ύστερα είναι οι ηθοποιοί… Δεν είναι ρόλοι, δεν είναι άνθρωποι. Κάτι πιο βαθύ, κάτι από μέσα μας, είναι το κομμάτι του καθενός μας. Ή τα κομμάτια τα δικά μου…

Η γυναίκα που θέλω να είμαι, απλή, ενημερωμένη, γήινη, καθημερινή…

Ο καλλιτέχνης που χρειάζομαι μόνο ένα σταθερό σημείο να πατώ , κι αυτό είναι η αγάπη, κι έπειτα απογειώνομαι, περπατάω στα σύννεφα, οδηγούμαι στα σύμπαντα κι οσφραίνομαι τα μηνύματα των ουρανών…

Ο γονιός που δεν κόβει τη σύνδεση (ή το Link…) με το παιδί του…

Ο απαίσιος ενδιαφέρων άντρας που γυρνώ διψασμένη για περιπέτεια κι «ανθρώπους ενδιαφέροντες»

Οι πέτρες, σταθερές , ν αι έχω κι αυτό το κομμάτι μέσα μου, που με κρατά και μου φωνάζει να μην… Και ουρλιάζει συχνά, «απαγορεύεται»

Κι ο Άρχοντας του Κάτω Κόσμου…

Δεν τον περίμενα έτσι… Νόμιζα πιο μεγάλος, πιο σοβαρός, πιο τρομακτικός, απαίσιος θα ήτανε… Αλλά, είναι κάτι άλλο, διαφορετικό… Πρέπει να σκοτώσω πολλές προκαταλήψεις μέσα μου, και τελικά να αποδεχτώ πως ο Άρχοντας του Κάτω Κόσμου είναι τελικά ένα παιχνίδι… Είναι κάτι που απλά μας επισκιάζει, μας κρύβει τον ήλιο. Είναι δηλαδή κάτι ακόμα πιο τρομακτικό, γιατί δεν πιάνεται. Γιατί με το να Μην Είναι , δεν μπορείς να πολεμήσεις. Δεν μπορείς ν α κερδίσεις. Ποιος είναι τελικά ο αληθινός αντίπαλος; Ποιον πρέπει να νικήσεις, σε ποιον να απευθυνθείς , ποιον ν α προκαλέσεις.

Η στιγμή που ο Ορφέας ανοίγει τις πύλες του Άδη, είναι απλή , λιτή. Ακούγεται εύκολο να ξαναπάρει την Ευρυδίκη. Ο Άρχων του δίνει την πιο απλή οδηγία: «Απλώς προχώρα μπροστά και μην γυρίσεις να την κοιτάξεις μέχρι να βγείτε στο φως» Και του δίνει την οδηγία αυτή, σε μια εμφάνιση «ντίσκο», τύπου Michael Jackson. Κι έτσι το Παιχνίδι υπερίσχυσε του Ανθρώπου. Η νεκρή επιλέγει να μείνει νεκρή.

Οι επιλογές… όλο το έργο βασίζεται στις επιλογές. Επιλογή της καρδιάς, της θύμησης, της επικοινωνίας, ο τρόπος να βρίσκεις πώς θα φτάσεις εκεί που θέλεις. Και ο φόβος… Η άρνηση και η αποδοχή.

Μα πάνω απ όλα, Είμαι το νερό. Ο πρωταγωνιστής της παράστασης. Ίσως αν δεν υπήρχε πραγματικό νερό στη σκηνή, να ήταν πιο εύκολο. Να αποδεσμευόμουν α από το συναίσθημα που ήταν διάχυτο όσες φορές κι αν είδα την παράσταση, και να μπορούσα ως θεατής να ταυτιστώ με τους ήρωες.

Όμως , δεν τα κατάφερα. Ένιωθα να μπαίνω στην ουσία του υγρού στοιχειού: τη θεραπευτική (όταν ξεδιψά την ξαναμμένη από το χορό Ευρυδίκη), την ερωτική (τότε που μέσα του βουτά το αιώνιο θηλυκό για να προσελκύσει το αρσενικό στον δικό τους μοναδικό χορό), την ενωτική (όταν μέσα στο ασανσέρ βρέχει κι αυτές οι κάθετες υγρές γραμμές, ενώνουν το πάνω με το κάτω), τη χαοτική (η στιγμή του ξεπλύματος, της λήθης) και κυρίως αυτήν την ουσία της ροής.

Όμορφη παράσταση στ αλήθεια. Γεμάτη, πλήρης. Το κείμενο σύγχρονο, κι όμως με το ρομαντισμό του παλιού… Σύμβολα, συμβολισμοί παντού… Στα σκηνικά, στα κουστούμια, στους φωτισμούς, στους σχηματισμούς των ηθοποιών, στα σώματα. Συνδυασμός καρδιάς και νου. Σε κάνει να νιώθεις και να σκέφτεσαι ταυτόχρονα… όπως θα έπρεπε να κάνουν κι όλοι οι μεγάλοι έρωτες. Να συν-κινούν το μέσα μας.

Κι είναι περίεργο. Κάτι αόρατο μας ενώνει. Μια ενέργεια μας συμπαρασύρει. Καταλύεται το όριο σκηνής- πλατείας, ηθοποιών – θεατών, παράστασης -πραγματικής ζωής.

Αναρωτιέμαι πώς να νιώθουν όσοι παίζουν εδώ. Πόσο εύκολο, πόσο δύσκολο τους είναι…

Σίγουρα είναι μια παράσταση που χρειάζεται πολυτάλαντους ηθοποιούς. Παίζουν μουσική, τραγουδάνε, χορεύουν, υποκρίνονται. Όλοι –όλα. Το πιο εκπληκτικό είναι ο τρόπος που χειρίζονται τα σώματά τους. Πόσο ο Ορφέας κάποια στιγμή γίνεται μόνο δάχτυλα μακριά που γεννάνε μουσική. Πόσο ο νεκρός-πατέρας ξαναγίνεται έμβρυο – ξαναγεννιέται προς στιγμήν, μέσα από το γέλιο και τις αναμνήσεις. Πόσο ο απαίσιος ενδιαφέρων άντρας με μια αμυδρή σχεδόν αδιόρατη κίνηση, δείχνει τον πόθο του στην Ευρυδίκη.

Και φυσικά οι Πέτρες… Δεν είναι που τα κορίτσια είναι τόσο ευλύγιστα, με φωνές που μαγεύουν ( είναι κάποιοι από τους ήχους που σα να σε δένουν, όσο κι αν είναι αποκρουστικοί, είναι στ αλήθεια μαγεία) . Είναι, που και οι τρεις έχουν κάτι… Σαν να μπήκαν πραγματικά στην ψυχή της πέτρας και να της έδωσαν μορφή, λόγια, συναισθήματα, έκφραση. Αυτό που νόμιζα χωρίς ζωή, το βλέπω μπροστά μου να ζωντανεύει.

Κι ίσως όλα αυτά να είναι λόγια, σκέψεις, αναλύσεις συναισθημάτων, εικόνων και σκηνικών δράσεων. Κι ίσως να με πλημμύρισε αυτή η παράσταση τόσο, που τελικά να μην μπόρεσα να δω «αντικειμενικά» : Θετικά κι αρνητικά , όμορφα κι άσχημα, κι άλλους τέτοιους δυισμούς της πραγματικότητας .

Μα δε με νοιάζει. Μου είναι αρκετό που αυτή η παράσταση μου έδωσε ξανά την ομορφιά του θεάτρου. Που είπα πως ναι, υπάρχει επανά-σταση. Πως σε αυτήν την εποχή, της κρίσης, της κατάλυσης, της αναδόμησης, το Καινούριο έρχεται. Η Τέχνη κι αυτήν την φορά κάνει θαρρετά το καθήκον της και είναι εδώ. Μας στηρίζει. Μας γεμίζει. Είναι το εφαλτήριο για το νέο κόσμο που εγκαθιδρύουμε, στα απομεινάρια των παλιών καιρών.

Αυτό που με νοιάζει, αυτό που με εντυπωσίασε, είναι πως μέρες μετά από την παράσταση, σιγοτραγουδάω ακόμα τα υπέροχα τραγούδια της, περπατάω ακόμα στους ρυθμούς της.

Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012

ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΜΟΥ:

Έχω φίλους πολλούς. Παλιούς συμμαθητές, συνεργάτες, νέους συμμαθητές, εσωτεριστές, άθεους, θρήσκους, χορευτές, ταβλαδόρους, κουλτουριάρηδες και μη, μαθητές και δασκάλους, πρώην Παναθηναϊκούς… και πολλούς άλλους…

Κι ήθελα στον καθένα να γράψω ένα γράμμα.

Έτσι, επειδή είναι γιορτές, επειδή είμαι εγώ, επειδή είναι εκείνοι…

Κι ήθελα να το σφραγίσω με βουλοκέρι.
Μόλις το ανοίξουν , να μην μπορούν να το ξανακλείσουν.
Ό,τι κι αν τους γράψω να ξεφύγει απ το χαρτί και να χωθεί στην καρδιά τους.

Ήθελα να πιάσω έναν έναν και να ξαναγελάσουμε παρέα… Γιατί στη ζωή μου γέλασα πολύ…. Με όλους. Πάντα γελούσαμε. Κι όταν πέφταμε, ξεκαρδιζόμασταν, κι ας πόναγε ο άλλος… Το πολύ πολύ να βοηθούσαμε να ξανασηκωθεί… Και όλοι μας ξανασηκωθήκαμε.

Κι ήθελα να αρχίσουμε ξανά να κλαίμε… Πόσο κλάψαμε Θεέ μου… Τόσα δάκρυα που στέγνωσαν ή που κατέβηκαν στη γη…. Τόσο νερό… Κι ακόμα έχουμε μέσα μας μπόλικο…

Οι αγκαλιές…. Όλη η ζωή μας, μια αγκαλιά. Πάντα ένιωθα άβολα σε μια απλή χειραψία… Προτιμώ το χειροφίλημα. Τουλάχιστον γίνεται κάτι εκεί…

Παιδιά, σύζυγοι, πρώην, νυν, εραστές, θάνατοι , γεννήσεις. Αυτή ήταν η ζωή μας…

Γίναμε όλοι όλα.

Τόσο πολύ αγάπησα τον κόσμο, που πια σ όλα τα ονόματα απαντώ.

Είμαι η Ελένη, η Τζίνα, η Τζέσυ, η Αθηνά, η Μανουέλα, η Ειρήνη, η Γιάννα, η Κική, η Ιωάννα, η Βασιλική, η Μαρία, η Καλλιόπη, η Κατερίνα, η Μαρίζα, η Δήμητρα, η Αγγελική, η Μίνα, η Μιρέλλα (που τη θυμήθηκα… ελπίζω ν α είσαι καλά), η Ελεάννα, η Σοφία, η Αλεξάνδρα, η Ακριβή, η Γεωργία, η Λούσυ, η Μαριλένα, η Ευτυχία, και πολλές πολλές ακόμα…

Αλλά είμαι και ο Γιάννης, ο Δημήτρης, ο Κώστας, ο Χρήστος, ο Ντίνος, ο Παναγιώτης, ο Τάκης, ο Βαγγέλης, ο Γιώργος, ο Ηλίας, ο Πέτρος, ο Αλέξης, ο Θανάσης, ο Παντελής, ο Νίκος, ο Διαμαντής, ο Δημοσθένης, ο Σπύρος, και τόσοι άλλοι….

Σε όλους μου τους φίλους, (Δόξα τω Θεώ, είστε τόσοι πολλοί και γι αυτό δεν μπόρεσα να γράψω στον καθένα χώρια) εύχομαι κάθε ευτυχία. Να θυμάστε πως είμαστε όλοι μαζί πάνω σ αυτή τη γη. Να θυμάστε πως είμαστε πολλοί, αλυσίδα φτιάχνουμε και τυλίγουμε τον κόσμο πολλές φορές. Και τον πάμε όπου θέλουμε εμείς!

Μας αγαπάω !